Araç kiralama sektöründe toparlanma sinyalleri

Türkiye araç kiralama sektörünün çatı kuruluşu olan Tüm Oto Kiralama Kuruluşları Derneği (TOKKDER), bağımsız araştırma şirketi Nielsen iş birliği ile hazırladığı 2020 yılının Ocak-Haziran dönemine ait TOKKDER Operasyonel Kiralama Sektör Raporu'nu açıkladı. Rapora göre, Türkiye’de gerçekleşen yeni otomobil satışları 2019 yılının aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 30,2 oranında artarken, operasyonel araç kiralama sektörü 2020 yılının ilk yarısında Türkiye’de satılan yeni otomobillerin yaklaşık yüzde 7,3’ü olan 14 bin 900 adet yeni aracı filosuna kattı. Geçen yıl bu oran 17 bin 900 adetle yüzde 11.4 olarak gerçekleşirken, 2018’de ise 59 bin 675 adetle yüzde 21.6 olmuştu. Bu da sektörün son iki yılda toplam otomotiv satışlarından aldığı payın yüzde 65’ten fazla azaldığını gösteriyor. 2019 yılı sonuna göre yüzde 8,2 oranında daralan operasyonel kiralama sektörünün, filosundaki araç sayısı da 255 bin 900 adet olarak gerçekleşti. Daralma geçen yılın ilk atı ayına göre yüzde 13.2 oldu. Sektör, 2019 yılını 279 bin adetlik araç parkıyla kapatmıştı. 2018’de ise bu rakam 364 binin üzerindeydi. TOKKDER Başkanı İnan Ekici, tüm bu olumsuz tabloya rağmen bu yılın ikinci çeyreğinde daralmanın hız kesmesinin umut verici olduğunu söyledi.

Daralma ikinci çeyrekte %5,1’den yüzde 3,2’e indi

Yılın ilk altı ayında sektör 2,6 milyar TL yeni araç yatırımı yaptı. Geçen yıl ise bu miktar 6.4 milyar TL olmuştu. Sektörün aktif büyüklüğü 30 milyar TL oldu. Geçen yılın ilk yarısında bu rakam 30.9 milyar TL olarak gerçekleşti. Araç parkındaki daralmaya rağmen, aktif büyüklüğün geçen yıla paralel gitmesinin nedeni ise araç fiyatlarındaki artış oldu. Ekici, “2019’da araç başına ortalama 125 bin TL yatırım yapan sektörümüzde yılın ilk altı ayında bu tutar 173 bin TL’ye çıktı” dedi.

Sektörde pandeminin de etkisiyle yaşanan daralmanın özellikle ikinci çeyrekte azaldığına dikkat çeken İnan Ekici, “Operasyonel kiralama sektörü olarak araç parkımız geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 13,2 oranında daraldı. Geçen yılın ilk yarısı sonunda 295 bin adet olan parkımız bu yılın ilk yarısında 256 bin adet olarak kaydedildi. 2020 yılının ilk çeyreğinde ise bu rakam 264 bin adetlerdeydi. Ancak yaşanan daralmanın son 3 ayda toparlandığını gözlemleyebiliyoruz. Çünkü yılın ilk çeyreğinde yüzde 5,1 olan daralma, ikinci çeyreğinde yüzde 3,2 olarak gerçekleşti. Yılın geri kalanında da dengeli bir seyir olacağını öngörüyoruz. Bu doğrultuda, yılsonuna kadar 15-20 bin adet civarında daha yeni araç alımı yapacağımızı tahmin ediyor ve 2020 yılını 6 milyar TL’nin üzerinde yatırımla kapatmayı hedefliyoruz” bilgisini verdi.

Salgın sonrası verimlilik ön plana çıktı

İnan Ekici, salgın sonrası toplu taşımadan kaçarak kiralamaya yönelen bir müşteri kitlesi olduğunu hatırlatarak Ekici, şirketlerden de sektöre ilginin arttığını söyledi. Ekici, salgın sonrası verimliliğin de daha fazla öne çıktığını vurgulayarak, şunları söyledi: "Operasyonel araç kiralama sektörü olarak 2020 yılının ilk yarısında 2,6 milyar TL’lik bir yatırım gerçekleştirdik. 2019’un ilk yarısında bu rakam 2 milyar TL olmuştu. COVID-19 salgını sonrası verimlilik çok daha önemli hale geldi. Önümüzdeki dönemde, verimliliğe önem veren, öz kaynaklarını veya kredi limitlerini araç satın almak yerine ana faaliyet alanında değerlendirmek isteyen her ölçekten işletmenin araç ihtiyaçlarını operasyonel kiralama yöntemini tercih ederek karşılayacağını düşünüyorum. Ekonomik olarak zor bir dönemden geçilmesine rağmen araç kiralama satın almaya kıyasla her zaman daha avantajlı. Araçları daha uygun maliyetlerle sağlıyor, hasar yönetimi, bakım, kış lastiği gibi pek çok unsuru yöneterek maliyet avantajını müşterilerimize yansıtıyoruz” şeklinde konuştu.

Sektör aldığı araçtan fazlasını sattı

İkinci el pazarının sıfır araç satış fiyatlarından etkilendiğini ifade eden Ekici, “Sıfır araç fiyatları yükselince doğal olarak ikinci elin değeri de artıyor. Sektör olarak yılın ilk yarısında aldığımızdan fazlasını satmış durumdayız. Geçen yılın ilk yarısında 47 bin adet ikinci el araç satışı gerçekleştirmiştik. Bu yılın ilk yarısında ise 37 bin adet aracı ikinci el olarak sattık. Pandemi şartları dikkate alındığında gayet normal” dedi.

“ÖTV BAREMİ MATRAHLARI GÜNCELLENMELİ”

TOKKDER Başkanı İnan Ekici, yabancı paranın TL karşısında değer kazanması karşısında ÖTV baremi matrahlarını sabit tutmanın sıfır araç anahtar teslim fiyatlarını sürekli olarak yükselttiğini dile getirdi. Ekici, “Örneğin, bir modelin ÖTV matrahı artan kur nedeniyle yükselmiş ve bu araç yüzde 50 ÖTV’ye tabiyken yüzde 60’a çıkmış ve anahtar teslim fiyatında 17 bin TL’lik artış gerçekleşmiş. Üstelik ülkemizde satılan araçların en az yüzde 50’si bu matrah meselesinden etkileniyor. Dolayısıyla iki yıldır güncellenmeyen ÖTV baremi matrahlarının güncellenmesi gerektiğine inanıyoruz” dedi. Ekici ayrıca, döviz cinsinden akdedilmiş olan araç kiralama sözleşmelerinin TL’ye çevrilmesinden memnun olduklarını ancak en azından yabancı para ile iş yapan Türkiye’deki global şirketlere dövizle satış yapılmasının önünün açılmasını, bu sayede sektörde satışların artabileceğini ifede etti.

Filoda en fazla payı yine Renault aldı, SUV'a talep arttı

TOKKDER raporuna göre, yılın ilk yarısında Renault yüzde 26,2'lik payı ile Türkiye operasyonel araç kiralama sektörünün araç parkında en çok tercih edilen marka oldu. Renault'u yüzde 13,6 ile Fiat, yüzde 11,9 ile Volkswagen ve yüzde 10,9 ile Ford markaları takip etti. Sektörün araç parkının yüzde 50,3 gibi önemli bir kısmı kompakt sınıf (C segmenti) araçlardan oluşurken, küçük sınıf (B segmenti) araçlar yüzde 26,7 ve üst orta sınıf (D segmenti) araçlar yüzde 13,4 pay aldı. Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'deki pazar payını da her geçen gün artıran SUV araçların operasyonel kiralamadaki payı ise yüzde 5,4'e yükseldi. Rapora göre ayrıca, sektörün araç parkının yüzde 91,3'ünü dizel araçların oluşturması dikkat çekerken, otomatik vitesli araçların payı ise yüzde 64,2 olarak gerçekleşti.