Büyüme için ne dediler?

ANKARA - Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, Türkiye ekonomisinin 3. çeyrekte yüzde 4,4 büyümesini "dört dörtlük bir büyüme" olarak niteledi. Türkiye ekonomisinin 16 çeyrektir büyümesini devam ettirdiğini belirterek, "Dış konjonktürdeki gelişmeler 4. çeyrekte büyümemizi olumlu etkileyecek. 2013 genelinde büyüme yüzde 4'e yakın olabilir" ifadesini kullandı.

Türkiye'nin 2008'de başlayan küresel krizden en hızlı çıkan ülkelerden biri olduğunu ifade eden Çağlayan, Türkiye ekonomisinin 2009'un son çeyreğinden itibaren 16 çeyrektir kesintisiz büyüdüğünün altını çizdi. Bu yılın üç çeyreğinde Türkiye ekonomisinin, Avrupa'nın, OECD'nin ve G-20'nin en hızlı büyüyen ekonomilerinden biri olduğunu belirten Çağlayan, şunları kaydetti:

"Yılın 3. çeyreğinde sanayi üretiminde, iç talepte ve enerji tüketimindeki gelişmeler, bugün açıklanan büyüme rakamlarını yakalayacağımızı gösteriyordu. 4. çeyrek büyüme biraz daha düşük gelebilir ama yine de yılı yüzde 3,6 olan OVP hedefinin üzerinde tamamlayacak gibi görünüyoruz. Geleneksel ihraç pazarlarımız olan AB üyesi ülkeler ile Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgesindeki olumlu gelişmeler, 4. çeyrekte de büyümemizi olumlu etkileyecek.  2012'de büyümeye 4,1 puan pozitif katkı veren net ihracat, 2013'te az da olsa negatif katkı veriyor. Son çeyrekte ihracatın katkısı anlamında bugünkünden daha iyi rakamlar görebiliriz. AB'deki toparlanma ihracat kanalından büyümemizi pozitif etkileyecek. 2014'te ise net ihracatın büyümeye yeniden pozitif katkı vereceğini öngörüyoruz.

Hala krizden tam olarak çıkamamış AB ekonomisi, neredeyse 2 yıl aradan sonra 2013'ün ikinci çeyreğinde binde 3 büyüyebildi. 3. çeyrekte ise binde 1 büyüme kaydetti. OECD genelindeki büyüme ise üçüncü çeyrekte yüzde 0,5 oldu. Türkiye böyle bir ortamda oldukça iyi bir büyüme performansı gösteriyor.  IMF'nin Türkiye için 2013 büyüme beklentisi yüzde 3,8 düzeyinde. Bu oran, ilk 30 ekonomi içinde, Çin, Endonezya ve Birleşik Arap Emirlikleri'nden sonra en yüksek 4'üncü büyüme beklentisidir."

"Gelişmiş ülkeler daha iyi performans gösterecek"

 Bakan Çağlayan, gelişmiş ülkelerin son birkaç yıldan daha iyi performans göstereceği bir döneme girildiğini belirterek, gerek Avro bölgesinin gerekse ABD'nin, 2014'te daha iyi bir büyüme göstereceğini ifade etti. Gelişmekte olan ülkelerin küresel büyümeye katkısının önceki yıllar kadar güçlü olmayacağına işaret eden Çağlayan, şöyle devam etti:

"Biz de Türkiye olarak 2014 ve sonrasında konjonktürel dalgalanmalara hazırlıklı bir şekilde, istihdam yaratan, sanayiye dayalı, daha yüksek tasarruf eğilimine sahip bir büyüme performansı göstereceğiz. Bunun için de daha adil gelir dağılımı, daha müreffeh bir toplum, daha yüksek demokratik standartlar, daha fazla birlik, daha fazla kardeşlik vazgeçilmez ilkelerimiz.

Türkiye olarak çok önemli bir eşikteyiz. Cumhuriyetimizin 100'üncü yılı olan 2023 için hedeflerine hızla ilerleyen, 10 yılda ihracatını 36 milyar dolardan 152,5 milyar dolara çıkaran ve bu performansı ile dünya ticaretine yön veren ekonomilerden biri olan Türkiye'nin şimdi daha yüksek seviyelere çıkması gerekiyor. Bunun için sanayiye dayalı, daha yüksek katma değer yaratan, sanayinin GSYİH içindeki payının yüzde 20'nin üzerine çıktığı bir ekonomik yapıya dönüşmeliyiz."

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün büyümeyi değerlendirdi

Nihat Ergün, 3. çeyrek büyüme rakamlarına ilişkin, "Orta Vadeli Program'da (OVP) yüzde 4 hedef koymuştuk sonra bunu yüzde 3,6 olarak revize ettik. Ama bu tablo gösteriyor ki Türkiye, OVP'deki başta koyduğu yüzde 4'lük hedefi yakalayacak bir performansa sahip olacak" dedi.

Türkiye ekonomisinin son 11 yıl içerisinde çok önemli bir değişim geçirdiğine ve önemli başarılara imza attığına dikkati çeken Ergün, "Değişim devam ediyor. Yıllık ihracatımızı önemli oranda arttırdık. Bugün 160 milyara doğru giden bir ihracat potansiyeline ulaştık. 10 yıl boyunca yıllık yüzde 5'in üzerinde büyüme gerçekleştirdik. En önemli, değerli ihracat pazarımız olan Avrupa'da ciddi sıkıntılar yaşanırken, Türkiye'nin bu performansı göstermiş olması çok önemli" diye konuştu.

Avrupa'da işsizliğin tarihi seviyelere ulaştığı bir dönemde, Türkiye'nin büyümede istikrarını koruyarak, önemli bir istihdam artışı da sağladığına işaret eden Ergün, 2009'dan bu yana 6 milyon civarında istihdam sağladığını ifade etti.

"Orta Vadeli Program'da (OVP) yüzde 4 hedef koymuştuk sonra bunu yüzde 3,6 olarak revize ettik. Ama bu tablo gösteriyor ki Türkiye, OVP'deki başta koyduğu yüzde 4'lük hedefi yakalayacak bir performansa sahip olacak" diyen Ergün, şunları kaydetti:

"Bu büyümede Türkiye'de imalat sanayinin çok önemli katkısı olduğunu özellikle vurgulamak istiyorum. Türkiye'nin bir sanayi ülkesi olması ve imalat sanayinin Türkiye ekonomisine katkısı son derece önemli. Bugün açıklanan rakamlarda da bu katkıyı çok net görüyoruz. Türkiye ekonomisinin büyüme istikametindeki yoluna devam ettiğini göstere bir tablo ile karşı karşıyayız. 2023 hedeflerini dikkate aldığımızda, çok daha fala büyümeli, daha da önemlisi büyümeye sürdürülebilir bir nitelik kazandırmalıyız. İhracat pazarlarımızda başlayan toparlanma sinyalleri önümüzdeki yıldan itibaren çok daha iyi büyüme rakamlarına ulaşacağımızı gösteriyor."
İTO Başkanı İbrahim Çağlar: "Üçüncü çeyrekteki yüzde 4,4'lük büyüme iş aleminin geleceğe güvenle baktığını gösteriyor"

Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan 3. çeyrek büyüme verilerine ilişkin değerlendirmede bulunan Çağlar, büyümenin detaylarına bakıldığında özel sektörün yatırım harcamalarında önemli bir artış görüldüğünü, özel sektör sabit sermaye yatırımlarının 6 çeyrekten sonra ilk defa pozitif yükselişe geçtiğini vurguladı.

Çağlar, yüzde 4,4'lük büyümenin iş aleminin artık geleceğe daha güvenle baktığını ve yatırımlarını artırmaya başladığını gösterdiğini ifade etti. Açıklanan üçüncü çeyrek büyüme rakamıyla birlikte 2013 yılının yüzde 4'e yakın bir büyüme ile tamamlanmasının beklendiğine dikkati çeken Çağlar, şunları kaydetti:

"İş adamlarımızın makine-teçhizat yatırımları yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 4,2, inşaat yatırımları da yüzde 7,5 arttı. Bu tablo iş aleminin geleceğe artık daha büyük bir güvenle baktığını ve yatırımlarını artırmaya başladığını gösteriyor. 2014'ün daha iyi geçeceğine dair umutlarımız arttı. Bu büyümenin dış dünyadaki olumsuz koşullara rağmen gerçekleşmiş olması da çok önemli. Avrupa'daki durgunluk, Ortadoğu'daki siyasi belirsizlik ve ABD Merkez Bankasının parasal genişlemeyi azaltacağı açıklamalarına rağmen Türkiye ekonomisi büyümeye devam ediyor. Bu memnuniyet verici."

ATO Başkanı Salih Bezci'nin değerlendirmesi

Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Salih Bezci, Türkiye'nin yılın 3. çeyreğinde yüzde 4,4 oranında büyümesini olumlu bulduğunu ifade ederek, dünyadaki durgunluk dikkate alındığında büyüme rakamlarının umut verici olduğunu belirtti. Bezci, yaptığı açıklamada, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Gayri Safi Yurtiçi Hasıla 2013 yılı üçüncü çeyrek sonuçlarını değerlendirdi.

Yılın 3. çeyreği için yüzde 4 civarında bir büyüme rakamı beklendiğini hatırlatan Bezci, beklentilerin üzerinde bir büyüme gerçekleşmesinin sevindirici olduğunu dile getirdi. Avrupa Birliği ülkeleri başta olmak üzere tüm dünyanın ekonomik krizi hala atlatamadığına dikkati çeken Bezci, şunları kaydetti:

"Büyüme verilerine bakıldığında iç talebe dayalı büyüme gerçekleştirildiğini, ihracat verilerinin eksilerde olduğunu görüyoruz. Türkiye'nin pazarı konumundaki ülkelerin ekonomisi düzeldikçe ihracata, ihracat verileri de büyüme rakamlarına yansıyacaktır. Dünyanın krizle boğuştuğu dönemde Türkiye, üst üste 16 çeyrektir büyüyor. 3. çeyrek verileri yıl sonu için hedeflenen yüzde 4'lük büyümeye rahatlıkla ulaşılacağını gösteriyor. Dünyadaki durgunluk dikkate alındığında büyüme rakamları umut verici."

Başbakan Yardımcısı Ali Babacan'ın iç tasarrufları artırmaya yönelik ifadelerini hatırlatan Bezci, "Türk halkı tasarruflarını artırmaya yönelmiş gözüküyor. Bu tasarruflar ilerleyen dönemde yatırıma yansıyacak, yatırımlar da ister istemez büyüme rakamlarına olumlu katkı sağlayacaktır" değerlendirmesinde bulundu.

ASKON Başkanı Mustafa Koca: "Büyüme hepimize iyi geldi"

Anadolu Aslanları İş Adamları Derneği (ASKON) Genel Başkanı Mustafa Koca, Türkiye ekonomisinin 3. çeyrekte yüzde 4,4 büyüme göstermesinin herkese iyi geldiğini belirterek, "Gelişmiş ülkelerin hala 2008 krizinden tam olarak çıkmayı başaramamış olmaları karşısında, ülkemizin bu performansı doğrusu kıskandıracak kadar iyi bir sonuç" dedi.

Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan 3. çeyrek büyüme verisine ilişkin değerlendirmede bulunan Koca, verinin iyi yönde geldiğini ifade etti.

Koca, Türkiye ekonomisinin üçüncü çeyrekte yüzde 4,4 büyüme göstermesinin, herkese iyi geldiğini belirterek, kendilerinin süreç içinde yaşayarak durumun seyrini pratik olarak izleme fırsatı bulduklarını dile getirdi. Tüm sektörlerin ve ülke performansının genel olarak ortaya konmuş olmasının ayrı bir önemi olduğuna dikkati çeken Koca, şunları kaydetti:

"Bu performans dünya çapında iyi bir seviyeyi işaret ediyor. Bu yüzdendir ki, memnuniyetimizi ifade etmek isteriz. Aynı zamanda 9 aylık büyüme oranı yüzde 4 seviyesine gelmiş. Gelişmiş ülkelerin hala 2008 krizinden tam olarak çıkmayı başaramamış olmaları karşısından ülkemizin bu performansı doğrusu kıskandıracak kadar iyi bir sonuç. İşin ilginç yanı, bu sevincin topyekun paylaşılamaması. Yine sosyal bir kriz yaşanıyor ve sevinci gereği gibi paylaşamıyoruz. Aslında şimdi tüm ülkenin bu gelişmeyi yine hep bir ağızdan tezahüratla karşılaması gerekirdi. Herkesin birbirini daha iyi motive etmesi gerekirdi.  Ne yazık ki başka meseleler yüzünden bu birlik psikolojisini tam olarak ortaya koyamıyor, ekonomiye yansıtamıyoruz."

Hem dördüncü çeyreğin hem de 2013 yılının, muhtemelen yüzde 4 oranındaki bir büyüme ile kapatılacağını belirten Koca, bu sonucun her ne kadar genel anlamdaki hedeflerle uyumlu gözükmese de Orta Vadeli Program ve yıllık programlarla uyumlu gözüktüğünü vurguladı.

Koca, ancak genel hedefler açısından hiş şüphesiz daha büyük mücadeleye ihtiyacın bulunduğuna dikkati çekerek, "Yani, 2023 hedeflerini yakalamak için daha çok çalışmamız lazım. İhracat hedefinin 500 milyar dolar, GSYH hedefinin 2 trilyon dolar olduğu hesaba katıldığında, hem büyüme rakamlarının çok daha yüksek olması hem de ihracat artış oranlarının çok daha yüksek olması gerekiyor. Yine de durumun küresel rekabet açısından iyi seviyede olduğu kabul edilmelidir" değerlendirmelerini yaptı.