Ticari araç pazarında daralma Türkiye’de de Avrupa’da da devam ediyor

AB ve EFTA ülkelerinde 2009 yılı Haziran ayı itibariyle, sağlanan teşvikler nedeni ile artmaya başlayan otomobil pazarı, Ekim ayında da yüzde 11,2 oranında arttı. AB ve EFTA ülkelerinde pazar 2008 yılı Ekim ayında 1,1 milyon adet iken, 2009 yılı aynı ayda 1,2 milyon adet düzeyine yükseldi. Öte yandan AB ve EFTA ülkelerinde otomobil pazarında, Haziran ayından itibaren artan bir ivme ile hareketliliğin devam ettiği gözlendi.

2009 yılı Ekim ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre, yüzde 30,7 oranında azalan AB ve EFTA ülkeleri ticari araç pazarı 142 bin adet düzeyinde gerçekleşti. Aynı ayda Türkiye'de ise 8 bin adet düzeyinde gerçekleşmiş olan pazar, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 46,0 oranında azaldı.

AB ve EFTA ülkelerinde 2009 yılı Ekim ayı bir önceki yılın aynı ayı ile kıyaslandığında, hafif ticari araç pazarındaki daralma, yüzde 25,5 düzeyinde gerçekleşmiş, pazar 122 bin adet düzeyine geriledi.

Türkiye'de hafif ticari araç pazarı, otomobil pazarına benzer olarak, ÖTV indiriminin sona ermesiyle birlikte, Ekim ayında tekrar daralmış ve yüzde 44,9 gibi önemli oranda azalarak 7,2 bin adet düzeyinde gerçekleşti.

2009 yılı Ekim ayında AB ve EFTA ülkeleri ağır ticari araçlar pazarı, 2008 yılı aynı ayına göre yüzde 51,2 oranında azalırken; Ekim ayında Türkiye ağır ticari araç pazarı bin adet düzeyine gerilerken, AB ve EFTA ülkelerinde 20 bin adet düzeyinde gerçekleşti.

Türkiye ağır ticari araçlar pazarındaki daralma yüzde 52,3 düzeyinde gerçekleşti. 2009 yılı başından beri, Türkiye ağır ticari araç pazarı AB ve EFTA ülkelerine göre daha yüksek düzeydedir. Öte yandan Ekim ayı itibariyle, hem Türkiye'de hem de AB ve EFTA ülkeleri'nde daralmanın daha da arttığı görülüyor.

Birçok AB Ülkesinde, 2009 yılı itibariyle uygulanmaya başlayan otomotive yönelik önlemlerin olumlu etkileri; Şubat-Mayıs döneminde daralmanın etkisinin azalması, Haziran ayından itibaren ise, Ekim ayında da devam eden artış şeklinde gözlemleniyor. Ancak uygulanan bu teşviklerin halen AB ülkeleri geneli göz önüne alındığında, toplam pazarda halen beklenilen ivmeyi sağlamadığı görülüyor.

Türkiye'de ise Mart ayının ikinci yarısı itibariyle uygulamaya başlayan ve 30 Eylül 2009 tarihine kadar süresi uzatılan ÖTV indirimi bugüne kadar ile özellikle 1.600 cc otomobil pazarını canlandırmış ve satışlar önemli oranda artmıştır. Ancak bu vergi indiriminin, ÖTV Mevzuatının yapısı gereği, yatırım aracı niteliğindeki ticari araçlar üzerindeki etkisi çok sınırlı kaldı.

Öte yandan 2009 yılı on aylık sonuçlara göre, toplam motorlu araç üretimimiz ve ihracatımızdaki gerileme devam etti. Özellikle sanayi faaliyetlerimizin yüzde 50'sini oluşturan ticari araçlar ve traktörler ile birlikte tüm sanayimizi kapsayacak, KDV indiriminin de dahil olduğu daha yapısal tedbirlerin öncelikle uygulanmaya başlaması gerekliliği sanayimiz tarafından hükümetimize sunulan raporlarda birçok kez vurgulandı.

Sanayimizin, bugüne kadar bu uygulamanın başlamamış olması nedeniyle üretim adetlerindeki kaybı çok önemli boyuttadır. Özellikle ağır ticari araç üretimi yapan firmalarımızın çalışma günlerinin 2/3'ünde üretime ara verilmişti.