Stoklar erimedi: Uzmanlar otomobilde durgunluğun başlayacağı tarihi söyledi
İlk altı ayı ‘0’ stokla kapatan bayilerin elinde temmuzda ilk kez araç kaldı. Temmuz ayında talebin hız kesmediğini belirten bayiler, bu durumu tatil dönemine ve normalin üzerinde sıfır araç gelmesine bağladı. Uzmanlar da sıfırda asıl durağanlığın eylül ayında başlayacağını söyledi. İkinci elde ise alınan önlemler satışları yavaşlattı. Yatırım amaçlı satın alınan otomobiller, ikinci el piyasası iyice yavaşlamadan garajlardan çıkmaya ve hızla ilan sitelerine yüklenmeye başladı.
Son yılların popüler yatırım aracı sıfır otomobillerin fiyatı temmuzda, döviz kurlarındaki yükseliş, yeni KDV oranları ve ÖTV matrah limitlerinin geçerliliğini yitirmesiyle birlikte ortalama yüzde 10 arttı. Türkiye’de satışa konulan bütün sıfır kilometre otomobillerin fiyat ortalaması temmuz itibarıyla 3 milyon liraya ulaştı. Yükselen fiyatlara rağmen temmuz ayında tüketici talebi hız kesmedi ancak ocak-haziran 2023 dönemi boyunca ‘0’ stok ile satış kapatan bayilerin elinde ilk defa bu ay sıfır araç kaldı. Görüştüğümüz bayi yetkileri bu durumu, tatil dönemine ve bayilere normalin üzerinde araç gelmesine bağladı. Sektör temsilcileri de sıfır otomobil satışlarındaki asıl yavaşlamanın eylül ayından itibaren hissedilebileceğini vurguladı.
İstanbul’da satış yapan bir otomotiv bayisinin satış temsilcisi Soner Erdoğan, temmuz ayındaki satışlara yönelik sorularımızı, “İlk defa temmuz ayına sıfır stok geçemedik. Elimizde az da olsa yani 3-4 araç da olsa sıfır kaldı. Ancak talepte bir geri çekilme var demek için erken. Çünkü, temmuz aylarında genellikle satışlar az olur. Bayiye girişlerde ise azalma gözlemlemiyoruz. Kurlar arttığı ve enflasyon yükseldiği sürece otomobiller yatırım aracı olarak görülmeye devam edecektir” şeklinde yanıtladı. Bir başka bayi yetkilisi Alper Yılmaz ise, “Bu ay bayiye normalden fazla araç geldi. Çok azı satılamadı ancak onlar da satılır. Bu ay özellikle ihtiyacı olduğu için gelen müşteri sayısı artmıştı. Talepte bir azalma varsa bunu ancak ağustos ayında daha net görebiliriz” dedi.
Temmuz ayında sıfır otomobildeki fiyat artış ortalaması: %10
Temmuz ayında ikinci el otomobildeki fiyat artış ortalaması: %4
Satılan araçlardaki ortalama nakit para kullanım oranı: %95
İlk 7 ayda yatırım amacıyla alınan tahmini sıfır otomobil oranı: %40
İlk 7 ayda satılan tahmini otomobil ve hafif ticari araç satış adedi: 650 bin
Son 5 ayda satılacak tahmini otomobil ve hafif ticari araç satış adedi: 350 bin
Temmuz ayında sıfır araçtaki yüzde 10’a yakın fiyat artışına karşılık ikinci elde fiyatlar sadece yüzde 4 düzeyinde arttı. Ticaret Bakanlığı’nın ikinci el araç satışına yönelik aldığı yeni önlemler ve noter işlemlerine yönelik sıkı takibinin etkileri henüz ikinci haftasında hissedildi. Görüştüğümüz ikinci el otomobil satıcıları, temmuz ayında ikinci el araç satışlarının hissedilir derecede yavaşladığını söyledi. Bakanlığın aldığı önlemler ve ikinci el satışlarındaki yavaşlama sonrası, yatırım amaçlı otomobil alıp garajına koyan birçok kişi de ilan sitelerinde bu araçları satışa çıkardı. Satışa çıkarılan otomobillerin birçoğunun poşetleriyle muhafaza edilmesi ve trafiğe çıkış tarihlerinin nisan-mayıs olması dikkatleri çekti.
İlan sitelerinde 2023 model ve 10 bin kilometreyi geçmeyen otomobil ilanlarının sayısı 4 bin adede yaklaşırken, nisan-mayıs döneminde trafiğe kaydı yapılan otomobillerin ilan sitelerindeki sayısı 15 Temmuz 2023 itibarıyla yükseldi. 1000 adedin üzerinde olan bu ilanların genellikle “Garajda muhafaza edildi”, “Poşetleri üzerindedir” ve “Fiyatı indirdik, acil satılık” açıklamasıyla satışa çıkarıldığı görüldü. İkinci el araç satışı gerçekleştiren Otomerkezi.net şirketinin CEO’su Muhammed Ali Karakaş ise satışlarla ilgili, “İkinci elde gidişat iyi değil. Mayıs ayında Seçim belirsizliği, haziran ayındaki uzun bayram tatili derken temmuz ayında açıklanan yeni vergiler ve bakanlığın kararlarının yürürlüğe girmesi sektörü daralttı. 3 aydır periyodik olarak satışlar düşüyor” açıklamasında bulundu.
Geçtiğimiz hafta Muğla’da düzenlenen elektrikli Dacia Spring’in tanıtım toplantısında otomotiv sektöründeki gelişmelere ilişkin sorularımızı yanıtlayan MAİS AŞ Genel Müdürü Berk Çağdaş ise şöyle konuştu: “İkinci el tarafında Ticaret Bakanlığı’nın aldığı önlemlerin aslında işe yaradığını söyleyebilirim. Dolayısıyla ikinci el araç üzerinden yüksek kârlar elde edilen dönemin ben eylül ayından sonra çok etkili olmayacağını düşünüyorum. Sıfırda ise yılın ilk yarısında yatırım amaçlı talebin de etkisiyle Türkiye’ye çok sayıda araç geldi. Temmuz’u da sayarsak 7 ayda 650 bin adet bandında otomobil ve hafif ticari araç satışından bahsediyoruz. Şu anda satışların yüzde 95’i peşin olarak yapılıyor, krediyle alım çok az. Bu koşullarda, eylül dönemine doğru kurların biraz daha artmasıyla vatandaşın beklemeye geçeceğini, araç almayacağını düşünüyorum. Kişisel görüşüm eylül-aralık döneminde yatırım amaçlı talep azalır, yerini ihtiyacı olanlar alır. Özellikle krediye erişimin zor olduğu bu dönemde hem perakende de hem de filo da talep azalır.”
RENAULT, merakla beklenen fabrika çıkışlı ikinci el araç faaliyetlerini geçtiğimiz hafta Türkiye’de devreye aldığını açıklamıştı. Bu otomobillerin satış tarafından sorumlu olacak MAİS AŞ’nin Genel Müdürü Dr. Berk Çağdaş’ın ilk değerlendirmesi, “Refactory benim çok güvendiğim bir iş. Tabi ki, biz satış tarafındayız. Garantiyi fabrika veriyor. Biz yenilenmiş otomobille ezber bozmak istiyoruz. Yaptığımız hesaplara göre bir aracın kullanım ömrü 2.5 kat arttırılabilir. Refactory de işte bunu sağlayacak. Araç üzerindeki çoğu parça sıfırıyla değiştirilmiş olacak. Bu Türkiye için yeni bir hikâye. Araçlar uygun fiyatlı olacak. Yani sıfır alan da, Refactory’den çıkan yenilenmiş otomobilleri alan da kazanacak” şeklinde oldu.
İlk etapta Clio 4, Clio 5 ve Megane Sedan modellerine odaklanacak Refactory’de, önümüzdeki dönemlerde farklı modellerin de bu yenileme kapsamına alınması bekleniyor. Refactory tarafından yenilenen tüm ikinci el araçlar, Türkiye genelinde 56 noktada faaliyet gösteren yetkili RENEW bayilerinde RENEW kimliği altında satışa sunulacak. Yenilenen otomobillerin garanti süresi ise 2 yıl olacak. Yeni Dacia Spring’in geçtiğimiz hafta Muğla’da düzenlenen basın toplantısı kapsamında sorularımızı yanıtlayan Çağdaş, Türkiye pazarındaki satış hedefleriyle ilgili olarak ise, “Renault kalite algısını daha yukarda konumluyor. Dacia ise kullanıcıların ihtiyaçlarına yönelik modeller üretiyor. Benim MAİS olarak hedefim Türkiye otomotiv pazarında yüzde 18-20’lik pazar payı bandına oturmak” diye konuştu.
- Türkiye’nin en uygun fiyatlı elektrikli otomobili Dacia Spring, satışa çıktığı 7 Temmuz 2023’ten bu yana yaklaşık 400 adet satılırken, marka yıl sonuna kadar araçtan 2 bin adet getirecek. Yani Dacia, 2023 yılında toplamda 2 bin 500 adetlik Spring satışı hedefliyor. 48 kW (65 beygir) güce sahip elektrikli motora sahip Spring, karma kullanımda 220 km, şehir içi kullanımda 310 km menzil sunuyor. Otomobil evden şarj edildiğinde 100 km’de ortalama 20-25 TL’lik enerji tüketiyor.
FORD’un ikonik modeli Mustang’ten ilham alan tamamen elektrikli Mustang Mach-E temmuz ayı itibarıyla Türkiye’de satışa sunuldu. Tek motorlu arkadan itiş (RWD) ve çift motorlu dört çeker (AWD) sürüş seçeneklerine sahip otomobil, tercih edilen versiyona göre 550 ila 600 km arasında değişen menziller sunuyor. Mach-E’nin 3 milyon 593 bin TL’den satışa çıkan standart menzilli bataryaya sahip (Standard Range) versiyonu 269 beygir gücüyle 6.1 saniyede 0-100 km/s hızlanma sağlıyor. Otomobilde önde 100 litre ve arkada 402 litre olmak üzere iki farklı bagaj alanı bulunuyor. Mach-E’de ayrıca, tek pedalla sürüş imkânı, şifreyle anahtarsız giriş, yüksek hızlı şarj desteği gibi birçok yeni nesil teknoloji de yer alıyor.
Vehbi Koç’un girişimleriyle 1968 yılında ilk temelleri atılan ve 1971’den itibaren faaliyete başlayan Tofaş, Bursa’da yer alan fabrikasında 7 milyonuncu aracını üretti. Fabrikada üretilen 7 milyonuncu araç ise Egea Cross Wagon oldu. Konuya dair açıklamada bulunan CEO Cengiz Eroldu, “Tofaş, 7 milyon araç üretimine ulaşan yolculuğunda, faaliyete başladığındaki 20 bin adetlik üretim kapasitesi ve 600’e yakın çalışanıyla mütevazı bir fabrikadan, bugün 450 bin adetlik üretim kapasitesi, yaklaşık 6 bin çalışanı ile küresel otomobil ve hafif ticari araçlar geliştiren bir üretim ve Ar-Ge merkezine dönüştü. Tofaş, sürekli ilerleme azmiyle, yerli sanayi ve Ar-Ge’nin güçlenmesine dair tutkuyla çalışılan yıllar boyunca endüstriyel ve ticari alanlarda kat ettiği gelişimin yanı sıra Türkiye otomotiv sanayi ve Ar-Ge’sinin gelişiminde önemli bir rol alırken, ülkemizde pek çok ilke de imza attı. Yetkin insan kaynağımızla, teknoloji, dijitalleşme, kalite ve verimlilik seviyesiyle küresel ölçekte rekabetçi çözümler sunuyoruz. Stellantis üretim sistemi kapsamında, iş güvenliği, kalite ve verimlilik alanlarındaki değerlendirmelere göre de grup içindeki en iyi ilk 3 fabrikadan biriyiz” açıklamasını yaptı.